নতুন দিল্লী: আমাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ সুন্দৰ ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য্যৰ বিষয়ে কেতিয়াবা ভাবিছেনে? ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ৭৫ তম বছৰৰ প্ৰাকমুহূৰ্তত, আমি ত্ৰিৰংগাৰ বিৱৰ্তন আৰু ইয়াৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত কিছু আলোকপাত কৰোঁ আহক।
কোনোবাই ভাৰতৰ জাতীয় পতাকা বুলি ক'লে ,আমাৰ মনত প্ৰথমে চকুত পৰে 'উপৰত কেশৰ, তলত গাঢ় সেউজীয়া আৰু মাজত বগা চেণ্ডউইচ আৰু মাজত বগা বেণ্ডৰ কেন্দ্ৰত এটা নীলা ৰঙৰ চকা ।।
কিন্তু, ইয়াত আৰু বহুতো আছে।
ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰপতাকাৰ বিৱৰ্তন দিয়াৰ আগতে, আজিৰ সময়ত আমি ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ সকলো বিৱৰণ আৰু বৰ্ণনা অন্বেষণ কৰোঁ আহক।
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা হৈছে শীৰ্ষত গভীৰ কেশৰ (কেশৰিয়া)ৰ পথালি ত্ৰিৰংগা, মাজত বগা, আৰু তলত সমান অনুপাতত গাঢ় সেউজীয়া। পতাকাৰ প্ৰস্থ আৰু ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ অনুপাত দুইৰ পৰা তিনি। বগা বেণ্ডটোৰ কেন্দ্ৰত এটা নীলা চকা আছে যি চক্ৰটো প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।
শীৰ্ষৰ কেশৰ ৰঙে দেশৰ শক্তি আৰু সাহসক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে, বগা মধ্যম বেণ্ডে ধৰ্ম চক্ৰৰ সৈতে শান্তি আৰু সত্যৰ ইংগিত দিয়ে আৰু সেউজীয়া ৰঙে ভূমিৰ উৰ্বৰতা, বৃদ্ধি, আৰু মংগল নিৰ্ধাৰণ কৰে।
ইয়াৰ ডিজাইনটো চকাৰ যিটো অশোকৰ সাৰনাথ সিংহ ,ৰাজধানীৰ এবাকাচত দেখা যায়। ইয়াৰ ব্যাস বগা বেণ্ডৰ প্ৰস্থৰ আনুমানিক আৰু ইয়াত ২৪ টা স্পোক আছে।
উল্লেখযোগ্য যে ভাৰতৰ সংবিধান সভাই ১৯৪৭ চনৰ ২২ জুলাইত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ ডিজাইন গ্ৰহণ কৰে।
আমাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাই ইয়াৰ প্ৰথম আৰম্ভণিৰ পৰা ই বিভিন্ন পৰিৱৰ্তনৰ মাজেৰে পাৰ হোৱাটো সঁচাকৈয়ে আশ্চৰ্যজনক। স্বাধীনতাৰ বাবে আমাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগ্ৰামৰ সময়ত এইটো আৱিষ্কাৰ বা স্বীকৃত হৈছিল।
ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাৰ বিৱৰ্তনে বহু পৰ্যায়ৰ মাজেৰে পাৰ হৈ আজি যি আছে তাত উপনীত হ'ল।
#১ ১৯০৬ চনত ভাৰতৰ বেচৰকাৰী পতাকা – কলিকতাৰ পতাকা
ৰঙা, হালধীয়া আৰু সেউজীয়া ৰঙৰ তিনিটা পথালি ফিটাৰে গঠিত এই পতাকাখনক কলিকতা পতাকা বুলিও জনা গৈছিল।
#২ বাৰ্লিন কমিটিৰ পতাকা
দ্বিতীয় পতাকাখন ১৯০৭ চনত পেৰিছত এগৰাকী বিশিষ্ট ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামী মেডাম কামাৰ সৈতে তেওঁৰ নিৰ্বাসিত বিপ্লৱীদলৰ দ্বাৰা উৰুৱাই দিয়া হৈছিল।
বিদেশৰ মাটিত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভাৰতীয় পতাকা উত্তোলন কৰা হৈছিল। কামা, বিনায়ক দামোদৰ সাভাৰকাৰ আৰু শ্যামজী কৃষ্ণ বৰ্মাৰ দ্বাৰা সহ-ডিজাইন কৰা, ইয়াক সপ্তঋষি পতাকা বুলি জনা গৈছিল।
#৩ ১৯১৭ চনত গৃহ শাসন আন্দোলনৰ সময়ত ব্যৱহৃত পতাকা
তৃতীয় পতাকাখন এজন ব্ৰিটিছ সমাজতান্ত্ৰিক ড০ এনি বেচাণ্ট আৰু "ভাৰতীয় অস্থিৰতাৰ জনক", লোকমান্য তিলকে ১৯১৭ চনত উত্তোলন কৰিছিল।
এই পতাকাখন আগৰ দুখন পতাকাতকৈ বেলেগ আছিল; ইয়াত পাঁচটা ৰঙা আৰু চাৰিটা সেউজীয়া অনুভূমিক ফিটা পৰ্যায়ক্ৰমে সজাই থোৱা আছিল, য'ত সপ্তৰিশি সংৰূপৰ সাতটা তৰা অতি-আৰোপিত কৰা হৈছিল।
ইউনিয়ন জেকক বাওঁফালৰ ওপৰৰ কোণত ৰখা হৈছিল। এটা কোণত এটা বগা অৰ্ধচন্দ্ৰ আৰু তৰাও আছিল। অৱশ্যে এই পতাকাই জনসাধাৰণৰ মাজত জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল।
#৪ ১৯২১ চনত বেচৰকাৰীভাৱে গ্ৰহণ কৰা পতাকা
চতুৰ্থখন পতাকাৰ ডিজাইন কৰিছিল ১৯২১ চনত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ বিজয়ৱাড়া চহৰৰ এগৰাকী ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামী পিংগালি ভেংকয়াই।
ইয়াক প্ৰথমতে দুটা ৰঙেৰে নিৰ্মিত কৰা হৈছিল- ৰঙা আৰু সেউজীয়া যি হিন্দু আৰু মুছলমানসকলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল।
অৱশ্যে, মহাত্মা গান্ধীৰ পৰামৰ্শঅনুসৰি, ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰগতি বুজাবলৈ ভাৰতৰ বাকী সম্প্ৰদায়বোৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰাৰ বাবে এটা বগা পটি যোগ কৰা হৈছিল আৰু লগতে এটা ঘূৰণীয়া চকা যোগ কৰা হৈছিল।
#৫ ১৯৩১ চনত গ্ৰহণ কৰা পতাকা
১৯২১ চনৰ পতাকাৰ সাম্প্ৰদায়িক ব্যাখ্যাৰ সৈতে একাংশ লোকৰ মতানৈক্যৰ বাবে ১৯৩১ চনত পঞ্চম পতাকা গ্ৰহণ কৰা হয়; সেয়েহে ৰঙা ৰঙৰ ঠাইত কেশৰ ব্যৱহাৰ কৰা হ'ল যিটো হিন্দু যোগীৰ লগতে মুছলমান দৰৱেশ উভয়ৰে প্ৰতীক।
#৬ ভাৰতৰ বৰ্তমান ত্ৰিৰংগী পতাকা – ভাৰতৰ জাতীয় পতাকা
আৰু অৱশেষত, ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছত ১৯৪৭ চনৰ ২২ জুলাইত ত্ৰিৰংগা, গ্ৰহণ কৰা হয়।
ত্ৰিৰংগা হৈছে ,১৯৩১ চনৰ পতাকাৰ সংশোধন য'ত চাৰ্খাৰ ঠাইত চক্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু এইদৰেই আমাৰ ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাৰ যাত্ৰা সম্পূৰ্ণ হৈছিল।
ইফালে ভাৰতীয় জাতীয় পতাকা অগণন ভাৰতীয়ৰ আশাৰ পোহৰ আৰু জাতীয় গৌৰৱৰ প্ৰতীক। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক অপমান কৰা আৰু অসন্মান কৰাটো এটা অপৰাধ যিটো ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মান প্ৰতিৰোধ আইন, ১৯৭১ৰ অধীনত শাস্তিযোগ্য।
মূলতঃ ভাৰতীয় জাতীয় পতাকা সংহিতাৰ সীমাবদ্ধতাই স্বাধীনতা দিৱস আৰু গণতন্ত্ৰ দিৱসৰ দৰে ৰাষ্ট্ৰীয় বন্ধৰ বাহিৰে অসামৰিক লোকসকলক ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উৰুৱাবলৈ অনুমতি দিয়া নাছিল।
২০০২ চনত, পতাকাৰ মৰ্যাদা, সন্মান আৰু সন্মান সুৰক্ষিত কৰাৰ স্বাধীনতা সাপেক্ষে ব্যক্তিসকলক যিকোনো দিনতে পতাকা উত্তোলন কৰাৰ অনুমতি দিবলৈ মূল ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা সংশোধন কৰা হৈছিল।